Kölələrin qulpu

Bizim cəmiyyətimizdə görülən hər işə həvəslə qulp qoyanlar var. Öz gözlərində tiri görməyib başqalarının fəaliyyətini təhlil etmək onların mərəzinə çevrilib. 20 Yanvar faciəsinin ildönümündə şüar yazılmış parçaya (pankarta) axmaq münasibət sərgiləyənləri deyirəm. Palaz-palaz məqalələr yazırlar. Yazanlardan, satış qiyməti nisbətən baha olanlar isə həmin yazıları qəzetlərinə çıxarırlar. Mənim bu kölələrin adını çəkməyə həvəsim yoxdur. Bu ölkədə hamı bir-birini çox yaxşı tanıyır. Bizim “Azadlıq uğrunda öldü şəhidlər, Azad olmadı vətəndaşları” şüarı ilə tədbirə qoşulmaqda məqsədimiz tam aydındır. 21 il öncə soyuq, şaxta bir gündə adamlar rus tankının üzərinə - ölümə Azərbaycanın azadlığı üçün gediblər. Onlar bunu kortəbii şəkildə etməyiblər. Azərbaycanlıları azad etmək üçün fədakarlıq ediblər. Onlar nə üçün getdiklərini bilirdilər. Onlar Əliyevlərin tiranlığının bərqərar olması üçün şəhid olmayıblar. Biz həmvətənlərimizin şəhidləri sadəcə, ziyarət etməsini istəmədik. Qoy, hər bir vətəndaş o insanlar qarşısında öz məsuliyyətini dərk etsin - istəyimiz bu idi.
Bunun əksini iddia edənlər bilməlidir ki, bu ölkədə “20 Yanvar”la, Xocalı faciəsi ilə siyasi maraqlar naminə biz yox, hakimiyyət oynayır.
Matəm gününə bir neçə gün qalmış Heydər Əliyevin Moskvadakı etiraz törənini televiziyalarda gözə soxmaq siyasi təbliğat deyil, bəs nədir?
“Şəhidlər Xiyabanı Ilham Əliyevin sərəncamı ilə təmir olunub” elanı məsələni siyasiləşdirmək deyil? Yoxsa, YAP sədrinin, ölkə başçısının adının ora yazılmasında bəlkə hansısa ilahi sirr var? Burada bir məqsəd var: Ilham Əliyevin piarı.
Primakovun 20 Yanvar faciəsində günahkar olduğunu bütün dünya bilir. Lakin Əliyevlər şəxsi münasibətlərinə, dostluqlarına görə onun adını faciənin günahkarları siyahısından çıxardıb.
Kölələrin deyinməsini, həyəcanını anlayıram. Psevdovətənpərvərlər, urapatriotlar yalnız bu məqamlarda coşur, adrenalinləri qalxır.
Polis də həmin hadisə ilə bağlı eyni mövqe sərgilədi. Polisin siyasətə qatılmamaq öhdəliyi var. Gerçəkdə isə Əliyev hakimiyyətinin siyasətini Əli Əhmədov, YAP deyil, Azərbaycan polisi həyata keçirir. Müxalifətlə opponentliyi iqtidarın siyasi strukturu deyil, polis edir. Polis indi həm siyasətçidir, həm də dəyənəkkimilərdir.
Yeri gəlmişkən, pankartı əlimizdən alan polis əməkdaşını o zamana qədər özümüzünkü bilirdik. Onun şəkilləri pankartla birlikdə sosial şəbəkələrdə xeyli yayılıb. Bu çavuş qardaşla yay aksiyalarından tanışıq. Müsavatın Hüseyn Cavid bağındakı aksiyasında saxlanıldıqda Yasamal Rayon Polis Idarəsindən məhkəməyə bizimlə birgə gəlmişdi. Saxta raport yazıb üzümüzə durmuşdu. Öz aramızdakı söhbətdə isə keçmiş daxili işlər naziri Isgəndər Həmidovçu olduğunu deyirdi. Açığı, bir neçə gündür bunu yazmaq istəmirdim. Istəmirdim ki, fürsətcil həmkarlarının amansız caynağına keçsin.
Biz həmişə polislərə “bizim qardaşlarımız”, “bunların günahı yoxdur” demişik. Yanılmışıq. Səhv etmişik. Bildiyim bir həqiqət var. Indiyədək heç bir polis aksiyada saxlanılanların üzünə durmamaq üçün poqonundan imtina etməyib. Heç bir hakim sifarişli qərar çıxarmamaq naminə mantosundan imtina etməyib. Etsəydilər, acından ölməyəcəkdilər ki... Açıq alınla vəkillik edə bilərdilər. Şərəfli bir yol seçmiş olardılar. Bunu etmədilər. Bizi saxta raportlar və qərarlarla həbsə göndərirlər. Özləri isə uşaqlarının yanına gedirlər.
Indi kim utansın? Bizlər, yoxsa kölələr?

Read more


Qaradan rəngarəngliyə


Bizim ölkəmizdə həyat monotondur. Darıxdırıcıdır. Bir tərəfdə susqunluqdur, bir tərəfdə adamların cizgilərindəki iztirablar. Üstəlik, qara və boz rənglər güzəranı bir qədər də ağırlaşdırır. Ağaclar, yaşıllıqlar sürtülmüş divarların tozundan boz rəngdədir. Ramiz Mehdiyev kimi... 
Adamlarsa başdan-başa qaraya bürünüb. Geyimlərdə ən çox istifadə olunan rəng qaradır. Gənc, yaşlı, qız, oğlan, bir sözlə, hər kəs qara geyinir. Bazarlarda da satılan paltarlar ən çox qara rəngdədir. Bakının ən göz oxşayan Nizami küçəsinə dəblə geyinib çıxanlar da qara paltarda olur. Axşam düşəndə hər şey qara kütlə halını alır. “Kütlə” sözün sevmirəm. Xalqa kütlə deyilməsinə qarşıyam. Ancaq küçələrdəki qara geyimli adam dəstələri sadəcə, kütləni xatırladır. Bu, təkcə zövq məsələsi deyil. Nə də qara rəng dəbdə deyil. Adamlara hansısa yollarla təlqin olunan budur.
Bu, qapalı cəmiyyətlərin, avtoritar quruluşların rəngidir. Hakimiyyət susqunluğu sevdiyi kimi, bir rəngliyi, monotonluğu da sevir. Fəallığa nifrət etdiyi, qorxduğu kimi, rəngarəngliyə də nifrət edir, çəkinir. Parlaq rənglər həmişə diqqəti cəlb edir, düşündürür. Belə rejimlər isə bir qayda olaraq, düşünməyin əlehinədir. Həbsxanalarda məhbusları təcrid etmək üçün rəngli geyinməyə imkan vermirlər. Bunlar da bütün əməlləri ilə ölkəni başdan-başa həbsxanaya çevirmək istəyirlər. Biz qaranın vurğunuyuqmu? Niyə biz həyatımıza çox asanlıqla rəng qata bilmirik? Məgər bu ölkədə qırmızı, göy, sarı və başqa əlvan, parlaq geyinmək qadağan olunub?
Imtina etmək lazımdır qara rəngdən. Gəlin, birlikdə qaradan imtina kampaniyası başlayaq. Yaxınlarımıza, dostlarımıza çağırış edək. Bunun üçün böyük vaxt, enerji sərf olunmayacaq. Bu, bizim başqa işlərimizə mane olmayacaq. Təbii ki, bizim daha önəmli işlərimiz var. Amma qaramatlıqdan, rejimin əlamətlərindən azad olmaq lazımdır. Azərbaycanın aydın gəncliyi həyatında olan hər rəngi özü seçməlidir. Kimsə bizi buna məcbur etməməlidir.
Gözləntilərin heç olması
Bir neçə il öncə hər kəsdə bir qorxu vardı. Bayağı incəsənət, şou azarına tutulmuş gənclərin çoxluğu aydın fikirli insanlarda ölkənin gələcəyi üçün təşviş yaradırdı. Lentləri kəsilən keçidlər, körpülər kimi bu gənclər də sistemin dayanıqlığını təmin etmək üçün idi. Onlar sürətlə gəlirdi. Ulduzlar ölkəni başına götürmüşdü. Onların çal-çağırı, yarışmaları, hakimiyyət tv-lərində limitsiz nümayişləri göz deşirdi. Hər yerdə o gənclərin süni uğurlarının təntənəsi nümayiş etdirilirdi. Əslində bu, rejimin Azərbaycanın gələcəyi üzərində özünün əbədiliyini təmin etməyinə inanmasının sevinci idi. Bunlar hər şeyi sona çatdırdıqlarını düşünürdü. Onlar böyümükdə olan nəslin  onlara aid murdar qəliblərindən çıxdığını, onun ölçülərinə uyğun olduqlarını düşünürdü. Olmadı. Indi də həmin proqramlar davam edir. Ancaq həmin təntənədən əsər-əlamət yoxdur. Baş ideoloqun televiziyalarla bağlı açıqlaması bütün hesablamaların boşa çıxdığını ortaya qoydu. Rejimin illərdir etdiklərinin faydası olmadı. Xərclənən pullar gözlənilən nəticəni vermədi. Azadlıqlar, demokratik dəyərlər uğrunda mübarizə aparan nəsillərin arası kəsilmədi. Ölkədə sivil dəyərlərə rəğbət bəsləyən gənclik yetişməkdədir. Bu nəsil bütünlüklə fərqli yaşamaq istəyindədir. Bu nəslin onun tələblərinə uyğun ədəbiyyatçıları var. 
Düzdür, rejimə simpatiya bəsləyənlərin də davamçıları gəlir. Kirayələrdə yaşayıb mübarizə aparan gənclik maddi məhrumiyyətlərin əsiri olduğu halda, rejimin qulluqçularının övladları milyonları əyləncəyə xərcləyir. Bu müftəxor gənclər də hakimiyyətdəki nəsillə anlaşanlardır. Onlar özlərinə hər şeyi rəva bilirlər. Saxta yolla mandat qazanmağı, karyera naminə cinayətlərə şərik olmağı... Bu, həmişə olmaycaq. Pisliklər məhv olacaq. Bunun üçün isə təşəbbüskar olmaq lazımdır. Rejimin yaratdığı hər pisliyə qarşı çıxmalıyıq. Sistemə, ona aid hər görsənişə qarşı savaşmaq lazımdır.

Read more


Qadınlar

Bu, “Azadlıq”da dördüncü köşəmdir. Bu dəfə zərif mövzuda yazacam - Qadınlar haqqında...
Azərbaycan qadını əzabkeşdir. Əziyyətlərə dözəndir. Mübarizdir. Bunu, əri onu atanda, tək qalanda uşaqlarını böyütmək üçün məhrumiyyətlərə sinə gərən azərbaycanlı xanım haqqında yazmıram. Hər birimizin gələcəyi uğrunda, bütün uşaqların xoşbəxt sabahları üçün savaşan xanımlarla bağlı yazıram. Onlar hamının əvəzinə savaşır. Mənim anamın da əvəzinə...
Onlar kişilərlə bərabər meydanlardadır. Vəzifə, ərinin, oğlunun perspektivi üçün YAP üzvlüyünü seçməyiblər. Nəzərdə tutduğum bu qadınlar müxalif partiyaların üzvləridir, azad medianın - nəyin bahasına olursa olsun, öz sözünü deyən  qəzetlərin, radionun əməkdaşlarıdır.
Faina Kunqurova siyasi məhbus idi. Onun ölümünə səbəb olan Əliyevlərə qarşı mübarizəni indi həmcinsləri davam etdirir. Yay mitinqlərində yaşından fərqli olmayaraq, hər cəbhəçi qadın bizimlə birgə rejimin, onun dəyənəkkimilər dəstəsinin  qarşısında idi. Bu qadınlar dünyanın ən gözəl və sevimli xanımlarıdır. Nə yaxşı ki, onların ardıcılları olan gənc, cəsarətli etirazçı xanımlar meydanlara gəlməkdədir. Siyasi proseslərdə yer almaqdadır.
Bütün bunlara baxmayaraq, qadınların siyasi, ictimai strukturlarda təmsilçilik formasıyla bağlı çatışmazlıq var. Bu, partiyalarda, ictimai təşkilatlarda “qadınlarla iş şöbəsi” adlı struktur bölgüsünün mövcudluğudur. Bu şöbə AXCP-də də, Müsavatda da, başqa partiyalarda da var. Hətta özünü daha modern hesab edən təşkilatlarda da... Əgər qadınlar siyasi proseslərdə kişilərdən bir qədər az faizlə iştirak edirlərsə, bu şöbə nəyə lazımdır?
Əli Kərimlinin müavinlərindən biri YAP-ın başbilənini son seçkidə udan, saxta mandatla parlamentdə oturmağa məcbur edən Gözəl Bayramlıdır. Hələ “Xaqani 33" əlimizdən alınanda bizimlə birgə həbslərə düşənlərdən ikisi qadın idi: Iradə Əliyeva və Şəkər Isgəndərli. AXCP-nin ümumi fəaliyyətində qadınlar ən azı, 30-35 faizlə iştirak edir.
Qadınlarla iş şöbəsi zərif fəallığa heç adekvat deyil. Hətta zəiflik, azlıq durumunun əlamətidir. Buna görə  partiya rəhbərliyinə bu şöbənin ləğvini təklif edirəm. Bizim partiyada gender problemi yoxdur. Problem yoxdursa, əlaqədar struktura nə ehtiyac var?!
Biz inkişaf etmişik, indi də dəyişməliyik.
Yuxarıdan baxan iddialılar
Doğrusu, qadınlarla bağlı ürəkaçan məqamlardan yazmaq istəyirdim. Ancaq mümkün deyil. Tanıdığım bir xeyli gözəl xanımlar var. Onlar yaxşı təhsil alıb, xarici dillə yanaşı, ölkədəki gerçəklikləri də bilirlər. Ancaq onlar siyasi proseslərin fövqündədirlər.
Ötən gün “Facebook”da Seymur Baycan Lianna Khachatrian adlı erməni xanımın fotosunu paylaşmışdı. Olduqca gözəldir. Əla şarmı var. Belə qızları ancaq podiumlarda, gözəllik yarışmalarında görmək olar. Onunla bağlı məni cəlb edən təkcə sadaladığım keyfiyyətləri deyil. Bu xanım Levon Ter-Petrosyançıdır. Siyasi müxalif, radikal və fəaldır. Onun siyasi proseslərdə iştirak kompleksi yoxdur. Onun da yüksək təhsili var, xarici dil bilir. Bununla yanaşı, konkret siyasi mövqeyi də var.
Bəs bizim xaricdə təhsil alan, iddialı xanımlar niyə siyasi proseslərin fövqündədir? Niyə onlar ölkənin gələcəyi üçün mübarizəyə qatılmırlar? Nə vaxta qədər bu xanımların vətəndaşlıq mövqeyi qrant layihələrilə komfort otellərdə baş tutan treninqlərdə, konfranslarda iştirakla, uzun-uzadı  çıxışlarla məhdudlaşacaq? Bu iddialı xanımlar hakimiyyətdən narazıdır, müxalifəti özlərinə yaraşdırmır, ancaq siyasi aspektli rahat tədbirlərdə öndə olurlar. Həbs olunanların şəkillərinə təəssüflə baxırlar. Onlar qeyri-hökumət təşkilatlarında, “Plaza”larda yerləşən qurumlarda çalışırlar. Onlar layihələr hesabına vaxtaşırı xaricə səfərlər edirlər. Ən pis halda, Gürcüstan-Azərbaycan yolunu “su yoluna” döndəriblər. Rahat ofisdəki sürətli internetdən siyasi proseslərə yuxarıdan aşağı baxırlar. “Light ekspert”lərin mühazirələrini dahi, saxta təbəssümlə dinləyirlər. Gerçəkdə isə kasıb, bahalı geyinə bilməyən müxalifətçi qız həmişə onun əvəzinə mübarizə aparmalıdır.
Müxalifətçi qız daha gözəldir, qiymətlidir. Həm bizim qəlbimizdə, həm də azadlıqlar uğrunda savaş tariximizdə...

Read more


Rüsvayçı sonluq

Mövzu Tunisdir. “Yasəmən inqilabı” bütün müxalifətçilər, dəyişiklik tərəfdarları kimi, məndə də həsəd yaratdı. Bütün dünya demokratikləşir, dəyişir, sivil dəyərləri bərqərar edir. Biz isə gecikirik.
Həm də bu hadisə avtoritar sistemlərin bütün dünyada ardıcıl şəkildə dağılması inamını möhkəmləndirdi. Demokratiyanın qarşısıalınmaz olduğunu göstərdi. Demokratik dəyişiklikləri geri zəkalı siyasətçilərdən, rejimlərdən başqa hər kəs rəğbətlə qarşılayır. Xalqlar qanları bahasına demokratiyanı qazanırlar. Deməli, geniş mənada ümidsiz olmağa dəyməz. “Heydər Əliyev qurub gedib”, “Azərbaycanın neft ehtiyatları dəyişikliklərə imkan verməyəcək” kimi mənasız tezislər bu müqəddəs dəyərin qarşısında bir heçdir.
Ola bilsin, həmvətənlərimizdən Tunis olaylarını kriminal elementlərin qarşıdurması kimi yozanlar var. Bəlkə kimlərsə tunislilərin savaşlarına münasibətdə qladiatorların döyüşlərinə tamaşa edən romalılar statusundadır. Olsun. Illərlə əzablara düçar olmuş xalqın bunları birdən-birə dərk edəcəyini gözləmək sadəlövhlükdür, məncə.
Tunisdə də bütün xalq ayağa qalxmamışdı ki... Çox az faiz hər şeyi həll etdi. Azərbaycana da köklü dəyişiklikləri gətirmək üçün internetdəki sosial şəbəkələrdə Tunisdəki olayları həyəcan və məmnunluqla izləyənlərin meydana çıxması yetərlidir.
Bəzi dostlarımın yarıgerçək, yarızarafat şəkildə Tunisdəki dəyişikliklərin Azərbaycanda da baş verməsi üçün bir-birilərinə “Özünü yandır!” çağırışı üzücüdür. Inqilabın olması üçün bir nəfərin yanması deyil, hər birimizin ətrafımızdakıları oyatması, sıralarımıza cəlb etməsi lazımdır. Özünüzü dəhşətli alovlara qərq edəcək qədər fədakar olmayın! Aksiyalarda, mitinqlərdə evinizdən çıxın, meydanlara birlikdə gedək, nəticə mütləq olacaq!
Azərbaycan demokratları, köklü dəyişiklik istəyənlər 27 günlük inqilabdan təsirləndi. Uğur olmasa da, zatən, illərdir ölkəmizdə demokratiya uğrunda savaş gedir. Bizim bu hadisədən götürəcəyimiz nümunə isə daha tez bir zamanda avtoritar sistemi məhv etməkdir.
“Yasəmən inqilabı”ndan ən böyük ibrət dərsini isə, məhz avtoritar liderlər götürməlidir. Azərbaycanı daha pis qaydalarla idarə edənlər sonunu düşünməlidir. Yəqin ki, Tunis olaylarından üzlərini turşudub, neft gəlirlərini hara və necə xərcləmək planlarını götür-qoy etməkdədirlər. Istəməsələr də, avtoritar rejimlərin bədbəxt sonluğunu başlarına vurmalıdırlar. Ilham Əliyev ondan qat-qat güclü olan avtoritar liderlərin rüsvayçı taleyini göz önünə almalıdır.
Bin Əli, Çauşesku, Miloşeviç, Pinoçet, Suxarto, Səddam Hüseyn heç də Ilham Əliyevdən bacarıqsız deyildi. Onlar Əliyevdən öz sistemlərinin qurulmasında və idarə olunmasında  dəfələrlə üstün keyfiyyətlərə malik idilər. Onlar daha döyüşkən idilər. Hakimiyyətə atalarının hesabına gəlməmişdilər.
Sonları nə oldu?
Tunis prezidenti Bin Əli ailəsi ilə birlikdə Səudiyyə Ərəbistanına qaçdı.
Rumıniya diktatoru Çauşesku xanımı ilə birgə Rumıniya Senatının damından qaçsa da, həbs edildilər. Iki saatlıq  məhkəmə prosesində Nikolae və Yelena Çauşeskular soyqırım ittihamıyla ölüm hökmünə məhkum edildilər. Keçmiş diktator və xanımının meyiti bir neçə gün stadionda qaldı.
Çoxsaylı korrupsiya və döyüş cinayətlərində ittiham olunan Miloşeviç 2001-ci ildə həbs olunduqdan 5 il sonra məhkəmə zalındaca öldü.
Başqa diktatorlar da həmçinin... Bütün diktatorların sonu rüsvayçılıqdır. Təkcə idarə etdiyi komanda, hakimiyyət  baxımından deyil, həm də şəxsi müstəvidə. Heç bir demokratik lider belə rəzil günlərə düşmür. Heç bir demokratik lider oturduğu hakimiyyət kreslosunu Senatın və ya Prezident Aparatının damından tərk etmir.
Ötən ilin aprelində AXCP Gənclər Komitəsinin təşkil etdiyi gənclərlə görüş tədbirində Əli Kərimli Ilham Əliyevə bir yol göstərmişdi. Bu durumda hakimiyyətdə qalmasının ölkənin milli maraqlarına və Əliyevin özünə də təhlükə törətdiyini bildirirək, onu yubanmadan istefa verməyə çağırmışdı...

Read more


Qorxaqların bəhanəsi

Küçələrdəki al-əlvan, komfort vəd edən reklamlar istəklərimizlə səsləşsə də, güzəranımızı dəyişmir. A-dan Z-yə qədər olan hər tələbimizi reallaşdırmaq yolunda bir əlçatmazlıq var. Oxumaq istədiyimiz hər kitabı ala bilmirik, zövqlə geyinmək olmur, sürətli netdən uzağıq, bir sözlə, həyat acınacaqlıdır.
Lazımı olanları tapa bilməyəndə ümidsizliyə qapılırsan. Hər kəs onu ümidsiz edənləri tanımalıdır, ona qarşı çıxmalıdır. Intihar xilas yolu olmamalıdır. Əslində hazırkı sosial siyasətlə və buna etiraz edənlərə verdiyi cavabla Əliyevlərin azərbaycanlılara dolayısı ilə təklif etdiyi budur: yaşaya bilmirsən, özünü öldür. Biz isə hər vətəndaşı özünə və xoş sabahına inanmaqla mübarizə aparmağa çağırırq. Mübarizə aparmaq üçün minlərlə səbəb var. Tunisdə bir göyərti satanı polisin öldürməsi inqilabi dəyişikliklərlə nəticələnən mübarizəyə başlanğıc oldu. Ötən günlərdə Bakıda polisin döyüb öldürdüyü Elvin Əsgərovun taleyi də bir başlanğıc ola bilərdi. Olacaq. Getdiyimiz yol uzun, çətin olsa da, başa vurmaq mümkündür. Böyük, işıqlı sabahlara hədəflənən yolun ağırlıqlarına dözərək mübarizə aparmalıyıq. Yüzlərlə, minlərlə insan indiyə qədər və indi də bu mübarizənin hədəfində olmaqla ölkədə ictimai-siyasi proseslər yaradır. Çox təəssüf ki, bunu görməyənlər var. Onlar müxtəlif uydurmalarla mübarizədən yayınanlardır. Onların hər cür bəhanəsini görmüşük. Indi isə biri haqqında...
Bu adamları ölkə içi gerçək proseslərdən danışmağa dəvət edəndə populistcəsinə deyirlər: “proses yoxdur”. Bu, “ictimai-siyasi proses yoxdur” deməkdir. Burda müxalifətə qarşı uğursuz ittiham cəhdi var. Birincisi, proses yoxdur iddiası Şahvələd Çobanoğlu demişkən, “danışa-danışa susmaqdır”. Ikincisi, proses yoxdur, zəhmət çək, sən yarat. Dörd divar arasında, dəmir barmaqar arxasında Eynulla Fətullayev proses yarada bilir. Hakimiyyəti rahat nəfəs almağa qoymur. Sənsə yarada bilmirsən. O zaman qıraqda qalıb olanları görməzliyə vurmaq və ya ləkələmək möhtəkirlikdir. Ölkədə hamının görə bildiyi siyasi proseslər gedir. Demokratik qüvvələr çətinliklə, məhdud imkanlar hesabına prinsiplərinin arxasındadır. Məhdud resurslara sahib olmaq demokratların səhvinin nəticəsi deyil. Partiyaların zəifliyi idarəçiliyinə görə deyil. Indiki susqun mühit liderlərin keyfiyyətləri üzündən deyildir. Prinsipiallıqlarının  hakimiyyət tərəfdən olan əvəzidir. Proseslərin məhdud səviyyədə olması Ilham Əliyevin “2008-ci ildə müxalifət olmayacaq” vədinin və buna uyğun fəaliyyətinin mümkün sonluğudur. Azərbaycan bu sahədə anloqu olmayan ölkə deyil.  Indiyədək azadlıq qazanmış bütün xalqların müxalifətlərinin dəyişikliklərə qədər durumu təxminən bizimki kimi olub.  Siyasi proseslərin dinamikliyi Azərbaycandakından heç bir şeylə fərqlənməyib. Bütün avtoritar hakimiyyətlərdə demokratik hərəkatlar məhdud imkanlarla fəaliyyət göstərib. Hakimiyyətin məhdudlaşdırma və repressiv siyasəti bütövlükdə cəmiyyətin özündə qapalılığa yönəlmiş, qarşılıqlı inamı zəiflətmək, təşəbbüskarlığı, azadlığı qazanmaq imkanlarını məhv etmək siyasətdir. Hakimiyyət hətta meydanın özünə aid olan hissəsində fəallığı istəmir. Bunun qarşılığında müxalifətin və cəmiyyətin fəal kəsiminin passionarlığı ilə siyasi və ictimai proseslər davam edir. Illər boyu üzəşdikləri məhrumiyyətlərə rəğmən xeyli sayda insan bu şərəfli hərəkatın iştirakçısı və təşkilatçısıdır. Azadlıq və demokratiya idealları uğrunda mübarizəni sönməyə məhz bu adamlar imkan vermir. Ən yaxşısı budur ki, son iki on illik boyu demokratiya və azadlıq üçün savaşan nəsillər arasında əlaqə kəsilməyib. Indi Xalq Cəbhəsinin sıralarında təşkilatın yaşıdı olan gənclər var. 1988, 1992-ci ildə anadan olmuş gənclər artıq siyasi proseslərin fəal iştirakçısıdır. Bunu görmək azdır. Həmin gənclərdən vətəndaşlıq nümunəsi götürmək lazımdır. Qorxaqlarınsa, heç zaman izahatı olmur, bəhanələri olur. Proses yoxdur, müxalifət yoxdur kimi fikirlər də bəhanədir. Həqiqəti, gerçəklikləri dilə gətirməmək qorxusundan doğan bəhanədir.

Read more


Mübarizədən həzz almaq

Ölkənin işıqlı gələcəyini arzulayan hər demokratın ümid yeri gənclikdir. Fərqli düşünən, tamam fərqli Azərbaycanda yaşamaq istəyən gənclik... Son illərdə gənclik özü haqqında nikbin düşünmək üçün çox da böyük olmayan nələrisə edib. Təəssüf ki, həqiqətləri anlayan hər gənc siyasi və ictimai proseslərin fəal iştirakçısı deyil. Hamı demokratikləşmə uğrunda savaşa qoşulmayıb. Söhbət ortada olub gerçəklikləri dərk edən, məhrumiyyətlərimizin müəlliflərini tanıyan və həftə sonu çayxanalarda, kafelərdə yığışan 100-200 nəfər gəncdən gedir.
Düzdür, bu qədər gəncin hamısını eyni zamanda bir yerdə görmək olmur. Toplaşmaq, gerçəklikləri rahatlıqla müzakrə etmək üçün başqa məkanları da var. Son bir ildən artıq zamanda gündəlik həyatımızın bir parçasına çevrilmiş Facebook da onların rahat danışdığı məkanlardandır. Həm siyasi proseslərin real iştirakçılarını, həm də seyr edənləri biz bu məkanlarda görə bilirik. Siyasi-ictimai fəaliyyət sahibi olanlar təşkilatlanmış gənclərdir. Müxtəlif təşkilatlarda yer alıb hansısa funksiyaları yerinə yetirirlər. Bir qədər geniş tərkibli gənclik isə sanki elan olunmamış şəbəkənin üzvləridir. Onların bir çoxu ya dostlarımdır, ya da səmimi münasibətlərimiz olanlardır. Açığı, seçkidən öncə ümid edirdim ki, bu gənclər seçki ərəfəsindəki aksiyalarda, seçki kampaniyalarında yaxından iştirak edəcək. Demokratik düşərgənin namizədlərinin seçki qərargahlarında çalışacaqlar. Seçkilərin monitorinqində elliklə iştirak edəcəklərini gözləyirdim. Onların qoşulması ümumi mənzərəyə əlavə rəng qatacaqdı. Təəssüf ki, biz bunu görmədik. Bunun səbəbini həmin gənc vətəndaşların prinsipsizliyi, bacarıqsızlığı ilə izah etmək yanlış olar. Sadəcə, bir qədər komformistlik, bir qədər də vətəndaş məsuliyyətsizliyi.
Gerçəklikləri bildiyimiz halda ona etiraz etmədikcə, qarşı çıxmadıqca, biz durumu daha da pisləşdiririk. Düşünək, 20 il öncə bizim indiki yaşımızda olan azərbaycanlılar vətənimizin Azadlığını düşünərək ölümün üzərinə gedib. Biz indi həmin qanlar və şəhidliklər bahasına qazanılmış azadlığımızı əliyevlər rejimi üzündən yaşaya bilmirik.
Köklü dəyişikliklərin baş tutmasını bir partiyanın edəcəyini düşünmək sadəlövhlükdür. Belə bir təşkilat mübarizənin lokomotivi, avanqardı olduğu halda rəsmi formada qoşulmaq istəməynlər onun ətrafında şəbəkələşməlidir.
Bu gün biz özümüzü və ölkəmizi azad etməsək, gələcək nəsillər qarşısında məsuliyyət və günah bizdə qalacaq. Məsuliyyətdən qaçmaq, günahı götürməkdən ağır şey yoxdur. Rəhmətlik liderimiz Əbülfəz Elçibəy və onun tərəfdarları Azərbaycan xalqı üçün çox şey etdi. Sözün həqiqi mənasında onlar ömürlərini xalqa fəda etdilər. Ancaq bu gün hələ də çoxları onun hakimiyyətdə axıradək qala bilməməsini bəyin səhvi kimi xatırladır, qulağımızı bununla dəng edirlər. Təkrar edirəm, Elçibəy və onun silahdaşları Azərbaycan üçün çox şey etdiyi halda... Çoxlarının əl-ayağını rahat uzatdığı, Elçibəyin partiyası bu gün də mübarizəni prinsipiallıqla davam etdirdiyi halda... Indi biz, hələ də heç bir şey etməyənlər bu gün tarixi məsuliyyətdən yayınsaq, bizi əfv etməyəcəklər.
Onsuz da universitet, çayxana, evlə məhdudlaşan həyatınızın xoş olmadığını etiraf edirsiz. Günləriniz birrəngli davam edir. Bu cansıxıcılıqdan qurtarmağın yolu mübarizədir. Uğurlu nəticəyə inanaraq siyasi proseslərin mərkəzinə can atmaqdır. Şoloxovun “Sakit Don”unda sadə bir kazakın mübarizə ilə bağlı qət etdiyi kimi: “Bir parça çörək, bir qarış torpaq, yaşamaq uğrunda insanlar həmişə mübarizə aparmışlar və nə qədər ki, günəşin işığını görürlər, damarlarında isti qan axır, yenə də mübarizə aparacaqlar. Kim həyatı dartıb sənin əlindən almaq, səni yaşamaq hüququndan məhrum etmək istəyirsə, ona qarşı vuruşmaq lazımdır: möhkəm, tərəddüd etmədən, vuruşmaq lazımdır! Ədavəti, coşqunluğu, qətiyyəti mübarizə özü sənə verəcəkdir. Bircə şey lazımdır: hisslərin cilovunu buraxmaq, quduzluq kimi ona meydan vermək, vəssalam”.

Read more

Elnur Məcidli

Ən çox oxunanlar

Əli Kərimlinin bloqu

Arxiv

Sayğac

free counters